تعیین سهم عوامل محیطی و درون بنگاهی برکیفیت محصول چای با استفاده از مدل efqm

چکیده بررسی پیشینه و روند مراحل مختلف در زنجیره صنعت چای نشان می دهد که اهمیت کیفیت و مدیریت کیفیت چای تبدیل به مساله ای اساسی شده است. با توجه به این موضوع، ضرورت مطالعه جامع در مورد کیفیت زنجیره صنعت چای که دربرگیرنده فرایندهای مدیریتی و مراحل تولید، فرآوری و بازار آن باشد احساس می شد تا بتوان برای اهمیت سه حوزه صنعت، بازار و کشاورزی اولویتی تعیین کرد و با توجه به این اولویت بندی در صدد رفع ریشه ای مشکلات برآمد. برای سازماندهی بهتر این مطالعه از مدل تعالی سازمانی مدیریت کیفیت اروپایی(efqm) که بر بیشتر سازمانها تاثیر گذار بوده استفاده گردید. روش این تحقیق توصیفی-استنباطی از نوع پیمایشی است که به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در این تحقیق ابتدا با مصاحبه کیفی و مطالعات کتابخانه ای، عوامل موثر بر کیفیت در سه حوزه یاد شده شناسایی و در حدود چهارصد عامل استخراج گردید و سپس این عوامل با استفاده از مدل efqm سازماندهی شدند و بر اساس آن برای تعیین اولویت بندی و تعیین عوامل نهایی و پاسخگویی به سوال تحقیق در سه حوزه زنجیره صنعت چای، پرسشنامه ای بر مبنای معیارهای مدل تعالی و شاخص های سازمانی در حوزه توانمند سازها تهیه و تدوین و سوالات این پرسشنامه به خبرگانی که بر هر سه حوزه یاد شده احاطه داشتند، ارسال گردید. بر اساس تحلیل آماری داده ها، بترتیب حوزه کشاورزی، صنعت و بازار حائز اولویت هستند و همچنین مشخص شد کدام معیار، زیرمعیار و جزءمعیار از توانمندسازهای مدل تعالی سازمان، تاثیر بیشتری بر کیفیت زنجیره صنعت چای خواهند داشت. در حوزه کشاورزی، مدیریت صحیح و متولی واحد (معیار و زیرمعیار 1b)، استفاده از نهال مرغوب (4c) و تجهیزات مناسب از جمله وسایل برگ چینی (4c)، تجهیزات و زمان حمل و نقل (4c)، سطح دانش و مهارت کارکنان (3b) و در حوزه صنعت، فرآوری مناسب (5d)، شناخت ذائقه مشتریان (5c)، نحوه نگهداری چای خشک (4c) و حمل و نقل مناسب (4c) و در حوزه بازار، نحوه و شکل بسته بندی (5d)، ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه برای شناخت و نیاز بازار (5e) و همچنین شناخت ذائقه مصرف کننده (5c)، ایجاد یک رابطه متعادل قیمت بین برگ سبز و چای خشک (2a) و وجود یک مدیر و متولی واحد بر این امور (1b)، حائز اهمیت بیشتری بوده و تاثیر بیشتری بر کیفیت زنجیره صنعت چای خواهند داشت. با نتایج حاصل، مدیران صنعت چای می توانند همواره با دیدی واضح، همه جانبه و جامع، بخشهای حساس حوزه خود را ارزیابی نمایند و با بکارگیری تکنیک های مدیریتی در خصوص حل مشکل، تصمیم گیری ریشه ای اتخاذ نمایند تا در بهبود هر چه بیشتر کیفیت زنجیره صنعت چای، مورد استفاده قرار گیرد. واژگان کلیدی : مدیریت کیفیت، کیفیت چای، مدیریت کیفیت اروپایی (efqm)، تعالی سازمانی.